Haaruitval bij mannen is een van de meest voorkomende – en emotioneel beladen – lichamelijke veranderingen waar je, naar mate de jaren verstrijken, mee te maken kunt krijgen.
Terwijl sommige mannen tot op hoge leeftijd een volle haardos behouden, merken anderen al rond hun twintigste dat hun haar dunner wordt of dat er kale plekken ontstaan. Het verschil ligt vaak in de genetica, maar ook levensstijl, hormonen en stress spelen een rol.
Waarom verliezen sommige mannen hun haar en anderen niet?
De meest voorkomende vorm van haaruitval bij mannen is androgenetische alopecie, beter bekend als mannelijke kaalheid.
Dit wordt veroorzaakt door een combinatie van genetische factoren en een verhoogde gevoeligheid voor een hormoon genaamd dihydrotestosteron (DHT), een afgeleide van testosteron.
Mannen die bepaalde genen erven, ontwikkelen haarzakjes die gevoeliger zijn voor DHT. Na verloop van tijd zorgt deze gevoeligheid ervoor dat de haarzakjes kleiner worden (een proces dat miniaturisatie wordt genoemd), waardoor het haar dunner wordt en uiteindelijk uitvalt. Mannen zonder deze genetische aanleg hebben deze reactie niet en behouden daarom meestal een vollere haardos.
Waarom het een familieaangelegenheid is
Mannelijke kaalheid is erfelijk. De betrokken genen kunnen van beide ouders worden geërfd, hoewel de moederlijke lijn (vooral het X-chromosoom) vaak een sterkere invloed heeft.
Daarom wordt vaak gezegd dat je naar je moeders vader moet kijken om een idee te krijgen van hoe jouw haar zich zal ontwikkelen – al is dat zeker geen exacte voorspelling.
Als kaalheid in je familie voorkomt, is de kans groot dat jij er ook mee te maken krijgt, al kunnen leeftijd van begin en ernst sterk verschillen, zelfs binnen dezelfde familie.
Wanneer haaruitval meestal begint
Bij de meeste mannen begint zichtbaar haarverlies tussen het laatste deel van de twintig en het midden van de dertig.
Tegen de leeftijd van 50 jaar vertoont ongeveer de helft van de mannen enige mate van haaruitval. Het proces begint vaak bij de slaap of de kruin en vordert geleidelijk.
Vroeg ingrijpen is belangrijk als je het proces wilt vertragen of onder controle houden.
Is haaruitval omkeerbaar?
Dat hangt af van de oorzaak.
- Erfelijke haaruitval (androgenetische alopecie) kan worden vertraagd of gedeeltelijk teruggedraaid met medische behandelingen, maar is zelden volledig omkeerbaar zonder ingrepen zoals een haarttransplantatie.
- Tijdelijke haaruitval (door stress, slechte voeding of ziekte) is vaak omkeerbaar zodra het onderliggende probleem is opgelost.
De eerste stap is dus te bepalen welk type haaruitval je hebt.
Wat je kunt proberen voordat je naar de dokter gaat
Voordat je een dermatoloog of tricholoog bezoekt, kun je enkele eenvoudige en risicoloze stappen ondernemen:
- Let op je voeding en levensstijl.
De gezondheid van je haar hangt samen met je voedingspatroon. Een evenwichtige voeding rijk aan eiwitten, ijzer, zink, vitamine D en biotine ondersteunt de haargroei.- Beperk stress (chronische stress kan haaruitval verergeren).
- Rook niet, want dat vermindert de doorbloeding van de hoofdhuid.
- Beweeg regelmatig voor een betere circulatie.
- Ga voorzichtig om met je haar.
Te vaak wassen, strakke kapsels, teveel haarproduct of agressieve behandelingen (zoals bleken of hitte) kunnen het haar verzwakken. Gebruik een milde shampoo en conditioner en vermijd onnodige schade. - Probeer vrij verkrijgbare behandelingen.
De meest gebruikte en door de FDA goedgekeurde behandeling is minoxidil (Rogaine). Dit kan haaruitval vertragen en bij sommige mannen haargroei stimuleren, mits consistent gebruikt. Resultaten zijn zichtbaar na 3 tot 6 maanden, maar stoppen betekent dat het effect verdwijnt. Lees ook goed de bijsluiter en vooral de bijwerkingen voordat je met deze behandeling begint. Raadpleeg desnoods een arts. - Wees kritisch tegenover “wonder”-shampoos en supplementen.
De meeste shampoos die haargroei beloven, veranderen niets aan de biologische oorzaak van kaalheid. Ze kunnen de gezondheid van de hoofdhuid verbeteren of haarbreuk verminderen, maar ze laten je haar niet laten teruggroeien.
Supplementen helpen alleen als er sprake is van een echt voedingstekort.
Wanneer je een arts moet raadplegen
Als je plotselinge of plaatselijke haaruitval opmerkt, of als het gepaard gaat met jeuk of roodheid, is het tijd om een dermatoloog te raadplegen.
Die kan medische aandoeningen zoals schildklierproblemen of auto-immuunziekten uitsluiten en eventueel voorgeschreven behandelingen zoals finasteride (Propecia) bespreken – een oraal medicijn dat het DHT-niveau verlaagt en kan helpen tegen uitval.
Samengevat
Haaruitval bij mannen is grotendeels genetisch bepaald, maar zeker er zijn zeker dingen die je kunt doen. Vroegtijdig ingrijpen, gezonde gewoonten en realistische verwachtingen kunnen een groot verschil maken.
Hoewel je je genen niet kunt veranderen, kun je effecten ervan beheersen door middel van een gezonde levensstijl, wetenschappelijk onderbouwde behandelingen en, indien nodig, deskundig medisch advies.
